Địa liền còn gọi là sơn nại, tam nại, thiên liền, sa khương. Sơn nại (Rhizoma Kaempferiae) là thân rễ thái mỏng, phơi khô của cây địa liền. Tên địa liền vì lá mọc sát mặt đất.
Tên khoa học
Kaempferia galanga L, thuộc họ gừng
Khu vực phân bố
Cây thường mọc hoang ở các cánh rừng nước ta, ngoài ra còn được trồng tại các gia đình, các vườn thuốc nam ở các cơ quan, đơn vị trường học, bệnh viện.
Bộ phận dùng
Củ địa liền là bộ phận được dùng làm thuốc.
Cách chế biến và thu hái
Là loài cây mọc hàng năm, đâm trồi nảy lộc bắt đầu từ tháng 4, sau đó cây tiếp tục phát triển đến tháng 11 là có thể thu hoạch củ (Thời điểm này củ đã già, nhiều dược tính, lá cây đã bắt đầu lụi dần).
Thu hái: Người dân bắt đầu tiến hành đào củ từ tháng 11 đến hết tháng 3 hàng năm.
Cách chế biến: Củ được rửa sạch đất cát, đem thái mỏng phơi khô để bảo quản dần. Củ địa liền phơi khô có mùi rất thơm, ít khi bị ẩm mốc hay mối mọt.
Thành phần hóa học
Trong củ địa liền có thành phần chính là các tinh dầu, với các hợp chất chính: bocneola metyl, xineola, xinamic axit etyl .
Tính vị
Củ địa liền có vị cay, tính ấm, tác dụng ấm tỳ vị, tiêu viêm, hành khí, tán hàn, giảm đau, trừ thấp.
* Công dụng của cây địa liền
- Điều trị viêm dạ dày cấp và mãn tính
- Điều trị viêm ruột cấp
- Giúp tăng cường tiêu hóa
- Điều trị đau nhức xương khớp, thần kinh tọa
- Điều trị cảm sốt, nhức đầu
Cách dùng, liều dùng
- Điều trị bệnh dạ dày, đường ruột, tiêu hóa kém: Củ địa liền khô 8g, quế chi 8g sắc uống hàng ngày.
- Điều trị đau nhức xương khớp, đau thần kinh tọa: Dùng rượu địa liền xoa bóp.
Cách ngâm rượu địa liền:
Chuẩn bị: Củ địa liền khô thái mỏng 100g, huyết giác 50g, thiên niên kiện 40g, trần bì 20g, tiểu hồi 20g, rượu trắng 40 độ = 1 lít
Cách ngâm: Các vị thuốc trên ngâm với 1 lít rượu, ngâm trong thời gian 10 ngày là dùng được.
Cách dùng: Dùng rượu thoa và những vùng bị đau, bóp đều cho rượu ngấm vào các cơ khớp.
Công dụng: Rượu địa liền giúp giảm đau cơ, khớp, đau thần kinh toạ cực hay, ngoài ra thoa rượu còn giúp điều chứng khó tiêu, đầy hơi, đau đầu rất tốt.
Loại rượu này rất hữi ích, mỗi gia đình hãy nên ngâm cho mình một bình rượu để sử dụng mỗi khi cần.
Sau 6 năm nghiên cứu, Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên thuộc Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã nghiên cứu và chiết xuất thành công hoạt chất KG1 từ cây địa liền có tác dụng giúp giảm đau – chống viêm xương khớp mạnh mẽ.
Khương Thảo Đan là sản phẩm được chuyển giao từ đề tài nghiên cứu của viện Hàn Lâm KH & CN Việt Nam có chứa hoạt chất KG1.
