• z4769300509172_1b144d407b0e3d8db39a12b9b2cd1e84
  • banner-lohha2
  • Flash2
  • Flash3
  • Flash4

Đăng tâm thảo

Đăng tâm thảo hay còn gọi là cây bấc là một loại cổ sống lâu năm, thân tròn cứng, mọc thành cụm dày cao độ 35-100 cm, đường kính của thân chứng 1-2mm, mặt ngoài thân có màu xanh nhạt , có vách dọc… có tác dụng điều hòa phủ tạng, giúp thông tiểu tiện, chữa sốt, an thần, chữa ho, viêm họng…

Đăng tâm thảo
Đăng tâm thảo (Ảnh minh họa)

Tên gọi khác: Đăng tâm thảo còn có tên gọi khác là cỏ bấc đèn, Bấc, Hổ tu thảo, Bích ngọc thảo, Tịch thảo….

Tên khoa học: Juncus effusus L., họ Bấc (Juncaceae).

Mô tả : Cây thảo, cao 0,5 – 1m, có thân rễ nằm ngang hay nghiêng, tròn cứng, mọc thành cụm dầy, không có lá, có ruột xốp từ gốc tới ngọn. Lá giảm thành những bẹ ở gốc thân. Hoa đều, lưỡng tính, mọc thành vòng, màu lục nhạt, có lá bắc. Bao hoa khô xác không phân hoá. Nhị 3, ít khi 4 hoặc 6. Bao phấn hình chỉ. Bầu có vòi rất ngắn, đầu nhụy to. Quả nang, hạt nhỏ. Cây ra hoa và đầu mùa hạ.

Phân bố : Cây mọc hoang và được trồng ở những nơi ẩm ướt trong nước ta. Dược liệu phải nhập một phần từ Trung Quốc.

Thu hái : Tháng 9-10 cắt toàn cây về, rạch dọc thân để lấy lõi riêng ra, bó thành từng bó, phơi hay sấy khô tới độ ẩm dưới 11%.

Bộ phận dùng : Vị thuốc là ruột phơi khô của thân cây Bấc đèn (Juncus effusus).

Mô tả dược liệu : Ruột thân hình trụ tròn nhỏ, đường kính 0,1 – 0,3 cm, dài khoảng 90 cm, màu trắng hoặc vàng nhạt, có vân dọc nhỏ. Thể nhẹ, thả vào nước không chìm. Chất mềm, hơi có tính đàn hồi, dễ đứt, mặt đứt màu trắng. Soi kímh hiển vi thấy cấu tạo bởi những tế bào hình sao, để hở những khuyết lớn. Không mùi vị.

Thành phần hoá học : Carbohydrat

Công năng : Giáng tâm hỏa, thanh phế nhiệt, lợi tiểu trường.

Công dụng : Thông tiểu tiện, chữa sốt, an thần, chữa ho, viêm họng.

Cách dùng, liều lượng : Ngày dùng 1-2g dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc bột.

Đơn thuốc theo kinh nghiệm dân gian

  • Trị bị thương ra máu : Đăng tâm thảo, nhai nhỏ đắp vào nơi vết thương thì cầm (Thắng Kim Phương).
  • Trị chảy máu cam không cầm : dùng 40g Đăng tâm tán bột, bỏ vào 4g Đơn sa, uống với nước cơm, lần uống 8g (Thánh Tế Tổng Lục ).
  • Trị họng nghẹt do viêm : Đăng tâm 1 nắm, dùng 2 tấm ngói đốt Đăng tâm tồn tính, lại sao một muỗng muối,  trộn lại, thổi vào miệng họng nhiều lần thì đỡ (Đoan Trúc Đường Phương).
  • Trị họng nghẹt do viêm : Đăng tâm đốt cháy 6g, trộn bột Bồng sa trộn vào. Phương khác dùng Đăng tâm và lá Cọ đốt cháy, mỗi thứ liều dùng bằng nhau thổi vào họng (Đoan Trúc Đường Phương).
  • Trị đậu sang làm cho người mệt như suyễn, tiểu tiện không thông, dùng 1 nắm Đăng tâm, Miếp giáp 80g, nước 1 thăng rưỡi, sắc 6 chén uống 2 lần (Thương Hàn Luận Phương).
  • Trị khó ngủ : Đăng tâm thảo sắc uống thay trà thì ngủ được (Tập Giản Phương).
  • Thông tiểu :  dùng “Bạch Phi Hà Tự Chế Thiên” 1 viên. Dùng Đăng tâm 10 cân, tẩm với hồ gạo, phơi khô tán bột bỏ vào nước, bột Đăng tâm nổi lên vớt ra phơi khô, lấy 100g. Lấy Phục linh (loại Xích và Bạch) bỏ vỏ, tất cả 200g, Hoạt thạch (thủy phi) 200g, Trư linh 80g, Trạch tả 120g, Nhân sâm 480g, xắt lát, nấu thành cao, trộn với bột thuốc, làm thành viên to bằng hạt nhãn lớn, dùng Châu sa bọc ngoài làm áo. Mỗi lần dùng 1 viên (Hàn Thị Y Thông).
  • Trị vàng da do thấp nhiệt , dùng Rễ đăng thảo 20g, rượu với nước mỗi thứ 1 nửa bỏ trong bình sứ, sắc nửa ngày, phơi sương một đêm, uống nóng (Tập Huyền Phương).
  • Trị bí tiểu đau gấp : Cam thảo (mút), Mộc thông, Chi tử, Đông quỳ tử mỗi thứ 9g, Hoạt thạch 12g, Đăng tâm 3g. Sắc uống (Tuyên Khí Tán – Lâm Sàng Thực Dụng Trung Dược Học).
  • Trị nhiệt lâm : Đăng tâm thảo 9g, Xa tiền thảo, Phượng vĩ thảo, mỗi thứ 30g sắc với nước vo gạo uống  (Lâm Sàng Thực Dụng Trung Dược Học).
  • Trị tiểu đỏ, tiểu gắt : Đăng tâm thảo 9g, Mộc thông mỗi thứ 6g, Xa tiền tử, Biển súc, Hoàng bá mỗi thứ 9g, Hoạt thạch 6g, sắc uống.
  • Trị mất ngủ, bức rức, miệng khát : Đăng tâm thảo 3g, Đạm trúc diệp 9g, hãm với nước như trà.  (Lâm Sàng Thực Dụng Trung Dược Học).

Ngoài ra theo báo cáo, người ta dùng Đăng tâm thảo kết hợp với Thổ ngưu tất sắc uống trị phù do tim, nếu thuộc phong thấp thì thêm rễ cây Xú ngô đồng 30g 15g. Sắc uống (Trung Dược Học).

Kiêng kỵ : Người thể hư, trúng hàn, tiểu tiện không kìm được không nên dùng.

  • Bình luận mặc định
  • Bình luận Facebook

Ý kiến của bạn

Ý kiến của bạn

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.