Bệnh Lupus ban đỏ hiếm khi gặp ở trẻ em trước tuổi dậy thì. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp trẻ sơ sinh mắc bệnh này được gọi là Lupus sơ sinh. Các bậc cha mẹ nên nhận biết những dấu hiệu của bệnh để kịp thời phát hiện và điều trị bệnh.
1. Thế nào là Lupus sơ sinh?
Dạng Lupus ban đỏ hay gặp nhất ở trẻ sơ sinh là “Lupus sơ sinh”. Đây là bệnh Lupus ở trẻ nhỏ sinh ra từ mẹ có kháng thể Ro/SSA.
Tuy nhiên chỉ có khoảng 1% trẻ em dương tính với kháng thể của người mẹ mà phát triển thành bệnh Lupus ban đỏ ở trẻ sơ sinh. Biểu hiện lâm sàng gồm bất thường về tim mạch, da liễu, gan,…một số còn bất thường máu.
Việc chuẩn đoán bệnh Lupus ở trẻ sơ sinh khác với chuẩn đoán Lupus ở người lớn.
Ở trẻ sẽ không có nguy cơ gia tăng bệnh thận và tự kháng thể như lứa tuổi trưởng thành, bệnh thường xảy ra khi trẻ chập chững biết đi và tỷ lệ ở bé gái là cao hơn cả. Trẻ thường mệt mỏi kèm sốt không rõ nguyên nhân, đau và viêm khớp.
Những trẻ sơ sinh mà cha mẹ mắc bệnh Lupus có kháng thể Ro/SSA , La/SSB hoặ Ui-RNP sẽ có tỷ lệ mắc bệnh Lupus cao hơn do lây nhiễm qua nhau thai. Bệnh thường khởi phát vài tuần sau khi trẻ được sinh ra.
2. Triệu chứng bệnh Lupus ban đỏ ở trẻ sơ sinh
Triệu chứng thường gặp ở ngoài da là : da có màng đỏ và bị bong vảy, có viền đỏ hằn rõ, vết đỏ thường có hình tròn vừa bằng chiếc nhẫn. Những vết đỏ này thường thấy ở da đầu, cổ, mặt và vùng quanh mắt.
Một số trẻ thì có biểu hiện vết này ở trên người và chân tay. Nốt nang lông không rõ.
Bệnh thường khởi phát gây tổn thương cho trẻ vào vài tuần sau sinh khi trẻ tiếp xúc với ánh nắng. Sau năm đầu tiên khởi bệnh, tổn thương lành và để lại vết da teo.
Biểu hiện về tim: Tỷ lệ nghẽn tim bẩm sinh ở trẻ được sinh ra ở người mẹ bị bệnh Lupus ban đỏ hệ thống là từ 10 -30 %, sự xuất hiện của kháng thể Ro, kháng La làm tăng nguy cơ mắc bệnh của trẻ.
Biểu hiện của gan : gan to bất thường.
Biểu hiện hệ thần kinh trung ương : Hay gặp là bất thường về hệ thống mạch máu.
Biểu hiện về máu : khi phân thích máu sẽ có thể thấy trong máu của trẻ bị bệnh Lupus ban đỏ hệ thống là: giảm tiểu cầu , huyết khối, và xuất hiện kháng thể kháng Cardiolipin.
3. Điều trị bệnh Lupus ở trẻ em
Điều trị bệnh lupus ở trẻ em không khác gì so với điều trị ở người lớn. Dùng corticoid là không có lợi vì có ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của trẻ. Thường điều trị cách ngày để giảm bớt ảnh hưởng lên sự phát triển.
4. Điều trị Lupus ở bà mẹ đang mang thai
Nếu như người mẹ đang mang thai mà bị bệnh Lupus thì khả năng con bị bệnh Lupus sẽ cao. Việc điều trị bệnh Lupus ở người mẹ cũng làm giảm các biến chứng ở con. Sử dụng thuốc bôi corticoid nhẹ, tránh tiếp xúc ánh nắng mặt trời. Tổn thương hết khi kháng thể của mẹ giảm.
5. Các tổn thương của bệnh Lupus gây ra ở trẻ
Trên da:
Biểu hiện trên da thường thấy là bị hồng ban xuất hiện trên mặt, đặc biệt là ở trên mũi. Đây là đặc trưng dễ nhận thấy ở hầu hết những người bị bệnh Lupus.
Vết ban trên mặt gồ lên như mề đay, nặng hơn nếu bị tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Ngoài ra, hồng ban còn xuất hiện ở trên những ngón tay.
Một số trường hợp có biểu hiện tổn thương do bệnh Lupus như rụng tóc thành từng vùng trên da đầu, hay trên da xuất hiện các bọng nước rồi biến mất.
Tổn thương Lupus dạng đĩa: Bệnh có biểu hiện như bị sừng hóa , teo da ở các vùng da mặt và các vùng da hở. Các tổn thương này rất nhạy cảm với ánh nắng mặt trời.
Bệnh chỉ có biểu hiện ở ngoài da mà không có tổn thương đến nội tạng cơ thể. Tuy nhiên theo các nghiên cứu khoa học thì có khoảng từ 1-3% bệnh nhân ban đỏ dạng đĩa sẽ bị tiến triển thành Lupus ban đỏ hệ thống.
Tổn thương hồng ban bán cấp: các hồng ban thường xuất hiện ở các khớp, cổ và cánh tay, rất nhạy cảm với tia cực tím. Biểu hiện tổn thương này xuất hiện ở những bệnh nhân mang kháng thể kháng Ro/SSA .
Tổn thương hình lưới: tổn thương này xuất hiện ở những người bệnh có hội chứng kháng phospholipide. Tổn thương xuất hiện dạng bông ở mu bàn tay chân và thường xuất hiện ở đầu gối.
Tổn thương của bệnh Lupus ở khớp
Biểu hiện thường thấy ở những bệnh nhân mắc bệnh Lupus là đau khớp . Tuy nhiên, bệnh Lupus không làm tổn thương sụn và bào mòn xương như viêm thấp khớp.
Các khớp bị đau khiến người bệnh không đi lại được nếu ở trong giai đoạn cấp của bệnh Lupus.
Một số người mắc bệnh Lupus gây tổn hại đến các khớp tay, khó có thể nắm chặt tay, ngón cái bị dạng nhiều. Đây là biểu hiện của bệnh khớp Jaccoud, cả khớp và dây chằng bị tổn thương khiến các ngón tay bị gấp nhẹ và người bệnh có thể đau cơ rất nhiều.
Tổn thương của bệnh Lupus ở thận
Tổn thương ở thận do bệnh Lupus tiến triển khá lâu khó có thể nhận biết. Chỉ có phương pháp phân tích nước tiểu mới có thể chuẩn đoán được bệnh.
– Dấu hiệu tiểu ra protein là dấu hiệu thường thấy ở bệnh nhân Lupus ban đỏ. Do cầu thận bị tổn thương nên thận không còn khả năng lọc protein khỏi nước tiểu.
– Dấu hiệu tiểu ra máu (xuất hiện hồng cầu trong nước tiểu)
– Dấu hiệu tăng huyết áp.
Tổn thương của bệnh Lupus ở mạch máu
Thường thấy ở các bệnh nhân mắc bệnh Lupus là các mạch máu nhỏ bị viêm. Xuất hiện chủ yếu ở khuỷu tay, chân.
Có trường hợp bị viêm ở các mạch máu lớn hơn. Và thậm chí các mạch máu ở đáy mắt cũng bị tổn thương do kháng thể phospholipides.
Tổn thương của bệnh Lupus tới tim và phổi
Tổn thương này xuất hiện trong đợt bùng phát cấp tính của bệnh Lupus. Màng tim bị viêm gây tràn dịch màng ngoài tim khiến bệnh nhân thở khó do đau ngực và khi hít sâu thì cơn đau càng tăng.
Nếu trong giai đoạn cấp tính, bệnh nhân dễ bị nhiễm trùng phổi do thuốc ức chế miễn dịch nên sức đề kháng của cơ thể kém. Nặng nhất ở tổn thương phổi là bị thuyên tắc phổi, có biểu hiện lâm sàng là: đau ngực, khó thở cấp tính, ho ra máu.
Tổn thương của bệnh lupus tới mắt
Thường gặp ở bệnh nhân là khô mắt do tuyến nước mắt tiết không đủ. Việc sử dụng thuốc corticoid khi điều trị bệnh Lupus có khả năng làm đục thủy tinh thể, thuốc chống sốt rét gây tổn thương cho giác mạc và võng mạc .
Tổn thương của bệnh Lupus tới não
Não là cơ quan phúc tạp nên khó có thể chuẩn đoán và nắm bắt được. Và hầu hết những tổn thương gặp ở não do bệnh Lupus là viêm mạch máu hoặc thuyên tắc tĩnh mạnh ( xuất hiện ở những bệnh nhân có kháng thể phospholipide) hoặc do nhiễm trùng ( do sử dụng thuốc ức chế miễn dịch)
Các biểu hiện thường thấy là đau đầu, động kinh , trầm cảm, rối loạn nhận thức và trí nhớ .
Tổn thương các cơ quan khác
Các tổn thương khác như hạch và lách bị phù, dễ bị triệu chứng này trong giai đoạn cấp của bệnh. Số lượng hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu trong máu có thể bị giảm, do đó cần phải theo dõi thường xuyên mới có biện pháp điều trị kịp thời.
Nguồn: Tổng hợp
