Suy giảm trí nhớ một thuật ngữ chung mô tả các triệu chứng liên quan đến khả năng ghi nhớ, tư duy, giải quyết vấn đề đủ nghiêm trọng để ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Trong đó, bệnh Alzheimer chiếm đến 60% đến 80% các trường hợp.
Có đến 15 triệu người Mỹ đang chăm sóc không lương cho bệnh nhân Alzheimer
Suy giảm trí nhớ – Alzheimer
Đa số trường hợp mắc bệnh thường trên 65 tuổi hoặc già hơn. Năm 2006 có 26,6 triệu người mắc bệnh Alzheimer trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, theo thống kê mới nhất có tới 2.1 triệu trường hợp mắc bệnh. Điều đáng nói ở đây là trong 100 người từ 85 tuổi trở lên có đến 50 người đang mắc hội chứng sa sút trí tuệ. Con số này đang không ngừng gia tăng và trẻ hóa. 5 % trường hợp mắc bệnh Alzheimer, sa sút trí tuệ nằm trong độ tuổi từ 30-50 tuổi.
Dấu hiệu sớm nhất, người bệnh cảm thấy trí nhớ của họ giảm sút dần, đặc biệt họ hay quên các từ ngữ, quên tên gọi, quên vị trí để các đồ vật quen thuộc… Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng bao gồm sự nhầm lẫn, khó chịu, cáu gắt, mất dần khả năng ngôn ngữ, tư duy sau đó mất dần các khả năng và dẫn tới tử vong. Trung bình bệnh nhân alzheimer chỉ sống được từ 4-8 năm kể từ khi phát hiện bệnh.
Bệnh không những gây suy giảm chất lượng cuộc sống của người cao tuổi mà nó còn là gánh nặng của gia đình, xã hội và gây thiệt hại rất lớn về kinh tế. Theo thống kê năm 2014 ở Mỹ, chi phí cho việc chăm sóc điều trị bệnh Alzheimer là 200 tỷ USD, dự kiến đến năm 2050 sẽ là 1.100 tỷ USD. Và gần 15 triệu người Mỹ đang tham gia chăm sóc không lương cho người bệnh Alzheimer hoặc sa sút trí tuệ khác.
Khó khăn trong điều trị
Không ai có thể hoàn toàn hiểu nguyên nhân gì gây nên bệnh Alzheimer (Alz) và hiện chưa có thuốc gì chữa trị. Tính tới nay, đã có hàng nghìn thử nghiệm lâm sàng nhằm tìm ra phương pháp chữa trị bệnh Alzheimer, kết qủa nhận được chỉ là các giả thiết và một số loại thuốc có tác dụng cải thiện chức năng nhận thức, cải thiện bộ nhớ cho bệnh nhân như ( Donepezil, Rivastigmine, Galantamin). Nhưng thật không may, loại thuốc này không có hiệu quả cho tất cả mọi người và nó chỉ có hiệu quả trong giai đoạn đầu và giữa của Alz. Việc khó khăn trong điều trị cộng thêm việc phát hiện bệnh quá muộn đây thực sự là một thử thách lớn trong điều trị Alz.
Giải pháp mới từ thiên nhiên
Thạch tùng thân gập – thảo dược đầy hứa hẹn trong điều trị Alzheimer, sa sút trí tuệ là một loài thân thảo, thuộc họ thông đất. Cây thường sinh sống ở những cành cây, hốc cây hoặc trên bề mặt đá, đất mùn dưới tán rừng ẩm ướt ở độ cao trên 1000 m so với mặt nước biển.
Hoạt chất chính của thạch tùng thân gập là Huperzine A, là một Alcaloid có thể dễ dàng xuyên qua hàng rào máu não, tác động trực tiếp lên các tế bào thần kinh não bộ. Chất này được các nhà khoa học Trung Quốc cô lập lần đầu tiên vào năm 1948. Với tác dụng chính được biết đến là khả năng ức chế men Acetylcholinesterase (AchE) – tác nhân chính làm suy giảm trầm trọng Ach.
Theo viện sức khỏe quốc gia Hoa Kỳ (NIH, USD)
– Hiệu lực ức chế men AchE của Huperzine A (Hup) tương tự hoặc cao hơn chất ức chế AchE đang được dùng trong tây Y điều trị Alzhermer, sa sút trí tuệ như: physostigmine, galanthamin, Donepezil… Cụ thể: khả năng thâm nhập qua hàng rào máu não tốt hơn, sinh khả dụng đường uống cao hơn và thời gian tác dụng kéo dài hơn.
– Huperzine A được chứng minh có tác dụng bảo vệ sự toàn vẹn tế bào thần kinh, chống lại sự tổn thương tế bào thần kinh do thiếu máu cục bộ. Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 4 tiến hành tại Trung Quốc cho thấy Huperzine giúp cải thiện đáng kể khả năng ghi nhớ, thiếu hụt nhận thức ở người cao tuổi, người bị Alzheimer và sa sút trí tuệ mạch máu.
– Trong một nghiên cứu được thực hiện bởi trường đại học Y- Chiết Giang- Trung Quốc, 50 bệnh nhân có dấu hiệu suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ đã dùng đường uống 0.2 mg Huperzin A kết quả nhận được có đến 58 % bệnh nhân có cải thiện rõ rệt về trí nhớ, nhận thức và hành vi. Hup là một vị thuốc đầy hứa hẹn trong điều trị Alzheimer, sa sút trí tuệ.
Ngoài tác dụng ức chế men cholinesterase, Thạch tùng thân gập còn được biết đến với tác dụng ức chế miễn dịch mạnh giúp hạn chế sự hình thành các mảng bám beta – Amiloid và giảm biến đổi, tan rã Protein Tau. Tác dụng vô cùng ý nghĩa với bệnh nhân Alzheimer.
